Ode aan de heermoes

mei 2016

Heermoes. Een plantje met een vorstelijke naam en een lange geschiedenis. Maar wat een lastpak.

Heermoes, roobol of unjer (Equisetum arvense) uit de familie der paardenstaarten (Equisetaceae) met dauw
Op mijn knieën schuifel ik door de tuin om de sprieten weg te halen die overal de kop opsteken. In de zwarte aarde tussen de heideplanten, uit de bak met grind en tussen de stoeptegels. Overal waar die andere plaag, het zevenblad, niet wil groeien. 'Knap' klinkt het. Ik houd een groene spriet in mijn vingers. Het volgende exemplaar probeer ik recht naar boven te trekken. 'Knap'. Ditkeer volgt na het groen een deel dat zwart is van de aarde. Uitgraven kan ook. Ik steek de schep diep in de grond en woel wat rond. 'Ke-nap', klinkt het nu doffer. Opnieuw diep ik groene sprietjes met zwarte staartjes op. Er is geen beginnen aan. Als ik met mijn vingers het spoor van een plantje volg, blijkt die diep onder het oppervlakte met zijn soortgenoten verknoopt te zijn.

Ik bekijk de sprietjes wat beter. Een centrale stengel staat fier overeind. Zowat om de centimeter zitten er kransjes aan, van waaruit vijf tot zeven zijtakjes ontspruiten. Het geheel lijkt met groene uitschuifbare stokken in elkaar gezet. Waar heb ik dit ontwerp eerder gezien? Nog met groezelige vingers blader ik door een boek over dinosauriërs. En daar staan ze afgebeeld, de groene voorouders uit de familie van de paardenstaarten. In het Devoon groeide heermoes zelfs de Tyrannosaurus Rex boven het hoofd. Nu voorzien de restanten ervan me via de kolencentrales van stroom, komen ze als grafiet uit mijn potlood - en maken ze 't me lastig in de tuin.

Als ik me na dit intermezzo weer op de knieën laat zakken, troost ik me met de gedachte dat ik niet de eerste ben die heermoes probeert te bestrijden. Al in 1638 kregen Aert Pijl en Bartholomeus van der Bilt octrooi op de kunst "omme alle say-, hoy- ende weylanden met quaat cruyt (namentlyk heermoes) geïnfecteert, daervan te connen suyveren." Tevergeefs natuurlijk. Sinds de paardenstaarten de inslag van een grote meteoriet hebben overleefd, is er letterlijk geen kruid tegen gewassen.

gerelateerde berichten: Randstadsgroen - Sssj - Reputatieschade